Korozja kompozytów.
Korozja-(łac. corrosio – zżeranie) czyli
proces stopniowego niszczenia materiałów, zachodzące między ich powierzchnią i
otaczającym środowiskiem. Zależnie od rodzaju materiału dominujące procesy mają
charakter reakcji chemicznych, procesów elektrochemicznych, mikrobiologicznych
lub fizycznych (np. topnienie i inne przemiany fazowe, uszkodzenia przez
promieniowanie).
Oddziaływanie chemiczne ze strony środowiska jamy ustnej powoduje hydrolityczny rozpad żywicy lub wypełniacza. Oba procesy mają wpływ na zużycie materiałów zarówno w miejscach kontaktów okluzyjnych, jak i w miejscach wyłączonych ze zgryzu.
Korozja w
połączeniu z innymi obciążeniami powoduje powstawanie mikropęknięć, które w
przyszłości mogą doprowadzić do rozległych złamań kompozytu. Zdecydowanie
bardziej odporne na korozję są materiały z dużą ilością wypełniacza, dające
gładką powierzchnię po wypolerowaniu, ze stabilną hydrolitycznie fazą
organiczną oraz z mocnym połączeniem pomiędzy żywicą a wypełniaczem.
Odporność kompozytów
na "zużycie"
Odporność na ścieranie kompozytów
przeznaczonych do wypełnień zębów przednich jest zdecydowanie większa niż
cementów krzemowych i krzemowo - fosforowych.
Zużycie żywic kompozytowych to proces
złożony. Z jednej strony zależy od reakcji katalizy i hydrolizy zachodzących
przy udziale enzymów zawartych w ślinie, takich jak hydrolaza i esteraza, z
drugiej strony powiązane jest z fizyczną degradacją powierzchni.
Kliniczne
zużycie materiału objawia się chropowatością na
skutek ścierania się matrycy, wypadania cząstek wypełniaczy, złamań cząsteczek
wypełniaczy wraz z matrycą lub ekspozycji pęcherzyków powietrza.
Ścieralność materiału powinna być porównywalna ze ścieralnością
szkliwa. Uzyskuje się to poprzez dodanie cząsteczek szkła, baru lub cynku. Zbyt
duże i zbyt twarde cząsteczki, np. kwarcu, mogą doprowadzić do wcześniejszego
zużycia szkliwa zębów przeciwstawnych.
Materiały tradycyjne z makrowypełniaczem wykazują małą odporność
na ścieranie ze względu na zjawisko wycierania się żywicy otaczającej duże
cząstki wypełniacza i utraty bloków polimerów oraz złamań kohezyjnych
cząsteczek wypełniaczy wraz z matrycą. Materiały zawierające wypełniacz
zbudowany z mikro- i makrocząsteczek, czyli kompozyty hybrydowe, wykazują
bardzo dużą odporność na zużycie. Charakteryzują się powolną degradacją, a
także zwiększoną gęstością i spójnością fazy organicznej i nieorganicznej. Z
uwagi na te własności materiały hybrydowe są najbardziej odpowiednimi z
kompozytów do wypełnień ubytków w zębach bocznych.
Ścieralność
materiałów złożonych uzależniona jest od:
1.
Odporności spolimeryzowanej żywicy.
2. Rodzaju,
gęstości, twardości i wielkości wypełniacza.
3.
Chemicznej odporności materiałów łączących.
4. Jakości i
rodzaju połączenia żywicy z wypełniaczem.
Czynniki
mające wpływ na zużycie żywic kompozytowych:
1. Zgryz
urazowy.
2. Rozległość
wypełnienia powoduje zmniejszenie jego odporności na zużycie.
3.
Niewłaściwe przygotowanie materiału do wprowadzenia do ubytku, np. zbyt
energiczne mieszanie, powoduje wprowadzenie pęcherzyków powietrza.
4.
Niewłaściwe opracowanie wypełnienia powoduje pozostawienie materiału i
powstawanie zaburzeń zwarcia.
5.
Nieprawidłowa polimeryzacja światłem ' halogenowym. Zbyt krótkie naświetlanie
powoduje niecałkowite związanie materiału.
6. Złe
wykończenie wypełnienia, tzn. niewłaściwe wypolerowanie materiału bądź
nadmierne szlifowanie, może doprowadzić do depolimeryzacji matrycy.
7. Wysokie
amplitudy temperatur osłabiają właściwości mechaniczne materiału.
