Nieswoiste zapalenia
jelit (IBD) są przewlekłymi zmianami jelitowymi o nieznanej etiologii. Zarówno
układ immunologiczny, czynniki genetyczne, czy środowiskowe są zaangażowane w
patogenezę choroby Leśniowskiego – Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita
grubego.
Zapalenie jest
końcowym etapem szlaku patogenetycznego w nieswoistych zapaleniach jelit,
kliniczne objawy i występujące w nich zmiany morfologiczne są rezultatem
aktywacji komórek zapalnych – początkowo neutrofilów, później zaś komórek
jednojądrowych. Produkty tych komórek wywołują nieswoiste uszkodzenie tkanek.
Zmiany występujące we wrzodziejącym zapaleniu jelita dotyczą głównie błony
śluzowej jelita grubego, zaś zmiany w chorobie Leśniowskiego – Crohna mogą
znajdować się w dowolnym odcinku przewodu pokarmowego, z najczęstszą
lokalizacją w końcowym odcinku jelita krętego i bliższym odcinku okrężnicy.
OBJAWY W JAMIE USTNEJ.
Objawy w jamie ustnej mogą pojawić się nawet kilka miesięcy przed
zdiagnozowaniem i wystąpieniem choroby. Towarzyszą one przede wszystkim w
przebiegu choroby Leśniowskiego – Crohna. Według badań Harty S. i wsp. zmiany w
obrębie jamy ustnej dotykają 41,7% pacjentów, zaś w badaniach Rechbergera A. i
wsp. zaobserwowano je u 60% (12, 20). Dostępne źródła naukowe nie podają
częstości zmian w jamie ustnej w przebiegu colitis ulcerosa. Może to wynikać z
etiologii colitis ulcerosa, która ograniczona jest tylko do błony śluzowej
jelita grubego. W licznych doniesieniach wśród osób ze zmianami w jamie ustnej
w przebiegu choroby Crohna dominują mężczyźni w młodym wieku o przewlekłym
przebiegu schorzenia. U chorych na chorobę Crohna opisano różnorodne zmiany w
obrębie jamy ustnej. Zwraca uwagę fakt, iż zmiany te makroskopowo są podobne do
zmian stwierdzanych endoskopowo w jelitach: podłużne, przewlekające się
owrzodzenia, obrzęk, stwardnienie, obraz „brukowanej” błony śluzowej z
pseudopolipami . W jamie ustnej stwierdza się przewlekły zapalny przerost błony
śluzowej z obecnymi bujającymi zmianami przerostowymi, przerostowe zapalenie
dziąsła, obraz brukowanej błony śluzowej policzków, zapalenie kącików warg,
zapalenie ziarniniakowe czerwieni wargowej, pękanie warg w linii pośrodkowej.
Na błonie śluzowej można ponad to stwierdzić nadżerki, owrzodzenia aftopodobne
lub aftowe zapalenie jamy ustnej, które jest najczęściej występującą zmianą
(20% pacjentów z nieswoistym zapaleniem jelit ). Wielu autorów zwraca uwagę, iż
objawy choroby w układzie stomatognatycznym to zaburzenia czynności stawu
skroniowo – żuchwowego tj. zapalenie, zesztywnienie i mioartropatie stawu
żuchwy. U pacjentów z chorobą Crohna są jednak rzadsze niż u chorych z colitis
ulcerosa. Zmiany w jamie ustnej można podzielić na swoiste i nieswoiste. Do
zmian swoistych zalicza się: twarde zmiany przerostowe błony śluzowej
przedsionka jamy ustnej, ziarniniakowe zapalnie twarzy, obrzęk warg, policzków,
„brukowana błona śluzowa”. Zmiany nieswoiste to: przewlekłe owrzodzenia,
przewlekłe afty, zmiany zapalne w obrębie kącików warg, zaburzenia smaku,
liszaj płaski, powiększenie węzłów chłonnych.
Część autorów
zaobserwowało także zmiany w jakości wydzielania śliny. U pacjentów z chorobą
Crohna występuje większe stężenie białek, nieorganicznych fosforanów, kwasu
sialowego oraz wapnia w ślinie. Na powstanie objawów nieswoistych największy
wpływ mają: rodzaj żywienia, prowadzone leczenie chirurgiczne, przyjmowane
leki. Przy diagnozowaniu zmian w jamie ustnej należy zwrócić szczególną uwagę
na próchnicę zębów, która częściej dotyka pacjentów z chorobą Crohna, zwłaszcza
po resekcji fragmentu jelita. Pacjenci często odczuwają pieczenie w jamie
ustnej, zmiany w odczuwanym smaku, nudności, wymioty, język często przyjmuje
postać języka geograficznego.
Sylwia Drobik, Paulina
Mintzberg-Wachowicz
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz