MASKA TWARZOWA

Maska twarzowa jest aparatem stosowanym od wielu lat w leczeniu ortodontycznym.

Wykorzystywana w leczeniu wad doprzednich takich jak wady klasy III oraz przodozgryzu rzekomego, wynikającego z niedorozwoju przedniego odcinka szczęki (rozszczepy, braki zawiązków zębów siecznych bocznych). Stosuje się ją zarówno u pacjentów z uzębieniem mlecznym, mieszanym jak i stałym . Aparat ten po raz pierwszy został skonstruowany w 1968 roku przez Delaire, a w jego skład wchodziły: maska twarzowa – nowy sposób zakotwienia zewnątrzustnego, aparat stały grubołukowy lub wielopierścieniowy cienkołukowy – zakotwienie wewnątrzustne oraz wyciągi elastyczne rozpięte między obu tymi elementami. Według Delaire działanie maski twarzowej polegało na wysunięciu łuku zębowego i zębodołowego szczęki ku przodowi oraz cofnięcie żuchwy w kierunku dotylnym.

Pierwotnie maska twarzowa była rzeczywistym odlewem twarzy pacjenta z wykonanymi otworami, która ulegała ciągłym modyfikacją. W 1976 roku Delaire skonstruował standardowy model maski. Była ona wykonana z płaskownika dogiętego w linii pośrodkowej z przesuwanym łukiem przedwargowym z haczykami dla wyciągów elastycznych. Konstrukcja ta pozwoliła na dopasowanie maski indywidualnie do kształtu twarzy każdego pacjenta. Natomiast Petit udoskonalił maskę, poprzez zastosowanie wodzidła w obrębie jednego z jej elementów, najczęściej kapy bródkowej.  Taka konstrukcja pozwoliła na optymalne dopasowanie maski do kształtu twarzy, dynamiczny ruch żuchwy oraz zmianę kąta przyłożenia siły wyciągów elastycznych, co spowodowało wyższy komfort użytkowania, a także umożliwiło opuszczanie i unoszenie żuchwy.

Kolejne ulepszenie maski twarzowej polegało na ograniczeniu wielkości podparcia czołowego i redukcji wielkości nakładki bródkowej oraz możliwość pełnej regulacji poszczególnych jej części w osi pionowej. Dolna krawędź listwy czołowej znajdowała się 1 cm powyżej linii brwi, a nakładka bródkowa przebiegała w taki sposób, aby nie uciskać punktu antropometrycznego supramentale, natomiast łuk przedwargowy był ustawiony w zależności od potrzeb leczniczych na wysokości linii szpary ust lub nieco poniżej. Zakotwienie stanowiło czoło i broda, a rozkład sił na te dwa miejsca podparcia wynosił odpowiednio 1:2. Taka konstrukcja maski twarzowej i jej sposób działania jest powszechnie stosowana do dnia dzisiejszego w leczeniu ortodontyczny.

 

Sylwia Drobik, Paulina Mintzberg-Wachowicz