PROCEDURY - ZAGROŻENIA

1.Powierzchnie, na których możliwy jest upadek

Przyczyny: śliskie powierzchnie przy dojściu do i na samym stanowisku pracy, nieporządek.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: stosowanie obuwia z podeszwą antypoślizgową. Utrzymywanie porządku na stanowisku i w jego otoczeniu. Niezwłocznie usuwanie z podłogi plam cieczy.

2.Nieodpowiednie oświetlenie w pomieszczeniach pracy

Przyczyny: źle dobrane punkty świetlne, zabrudzone okna. Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: stosowanie źródeł światła dających natężenie oświetlenia zgodne z normą – ogólne i miejscowe (obowiązuje Norma PN-EN 12464-1:2012 „Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach”). Dbanie o właściwe oświetlenie naturalne stanowisk pracy, m.in. poprzez zapewnienie czystości okien.

3.Czynniki biologiczne – mikroorganizmy chorobotwórcze przenoszone drogą kropelkowo-powietrzną (m.in. wirus grypy i bakterie gruźlicy), drogą skórną (np. wirus opryszczki), poprzez płyny ustrojowe (np. wirusy – HBV, HCV, HIV oraz makroorganizmy pasożytnicze, np. świerzbowiec)

Przyczyny: kontakt ze skórą pacjenta i inne drogi przenikania materiału biologicznego.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: stosowanie ochron indywidualnych – w tym układu oddechowego i dłoni; używanie sprzętu jednorazowego użytku, gdy jest to wskazane; dbanie o to, by w pomieszczeniach pracy znajdowały się umywalka oraz zlewozmywak z bieżącą, ciepłą i zimną, wodą, wraz z ręcznikami jednorazowego użytku; zachowanie zasad higieny osobistej, w tym częste mycie rąk; profilaktyczne używanie mydeł i zasypek z dodatkiem środków przeciwgrzybiczych; dbanie o prawidłową wentylację pomieszczeń pracy; zachowanie higieny unitu stomatologicznego, zgodnie z instrukcją producenta; sterylizacja pomieszczenia (np. przy użyciu lamp UV); dbanie o to, by powierzchnie stołów, ścian i podłóg w gabinecie (dodajmy – łatwo zmywalne) były często i przy użyciu właściwych środków dokładnie myte; zapewnienie środków dezynfekcyjnych i przestrzeganie zasad dezynfekcji; dbanie o to, by autoklaw i – w zależności od potrzeb – sterylizator niskotemperaturowy znajdowały się i były stosowane we wszystkich pomieszczeniach, w których przewiduje się wykonywanie świadczeń przy użyciu narzędzi i sprzętu wielokrotnego użytku; sporządzenie planu postępowania po ekspozycji, z uwzględnieniem możliwych dróg narażenia (skaleczenie, zakłucie, zabrudzenie); przygotowanie instrukcji bezpiecznej obsługi urządzeń i ich udostępnienie na stanowisku pracy; prawidłowe usuwanie odpadów, zgodnie z przepisami; wydzielenie szatni oddzielnie na odzież roboczą i własną pracowników; przeprowadzanie wymaganych badań profilaktycznych; zapewnianie pracownikom systematycznego szkolenia z zakresu problematyki zawodowego narażenia na czynniki biologiczne; obowiązkowy udział wyznaczonych pracowników w szkoleniach zorganizowanych przez pracodawcę; zapewnienie pracownikom właściwych pomieszczeń, urządzeń higieniczno-sanitarnych, a także środków higieny osobistej oraz jeżeli to konieczne środków do odkażania skóry lub błon śluzowych; zapewnienie pracownikom bezpiecznych warunków spożywania posiłków i napojów w wydzielonych pomieszczeniach.

4.Czynniki chemiczne (stałe, ciekłe, lotne) trujące, żrące, drażniące, uczulające, w tym: środki używane do dezynfekcji i sterylizacji oraz utrzymania czystości; mieszaniny wypełniające, detergenty, rozpuszczalniki, lateks, leki; pary rozpuszczalników i pary metali ciężkich (np. rtęci); tlenek etylenu używany do dezynfekcji i sterylizacji materiałów wrażliwych na ogrzewanie, który ma właściwości rakotwórcze, mutagenne, drażniące, uczulające i neurotoksyczne.

Przyczyny: czynności wykonywane na stanowisku pracy.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: należy pamiętać o podstawowej zasadzie, która mówi, by nie umieszczać substancji szkodliwych w opakowaniach przeznaczonych tradycyjnie dla środków spożywczych. Najlepiej przechowywać takie substancje w opakowaniach oryginalnych. W razie uczulenia na lateks należy stosować rękawice wykonane z innego materiału. Dla każdej substancji niebezpiecznej w gabinecie powinna być dostępna karta charakterystyki substancji/mieszaniny niebezpiecznej.

5.Należy przestrzegać zapisów instrukcji obsługi urządzeń. Należy zapewnić skuteczną wentylację wywiewną.

Prąd elektryczny (porażenie prądem)

Przyczyny: urządzenia zasilane energią elektryczną, przewody doprowadzające prąd, osprzęt elektryczny (gniazda wtykowe, wtyczki itp.).

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: okresowy przegląd instalacji elektrycznej i skuteczności ochrony przeciwporażeniowej. Bieżąca kontrola stanu przewodów i osprzętu elektrycznego. Zapewnienie odpowiedniej oporności (rezystencji) ciała w stosunku do ewentualnego prądu porażeniowego, m.in. poprzez: niedotykanie mokrymi rękami metalowych obudów włączonych urządzeń, stosowanie obuwia z izolacyjną podeszwą.

6.Pożar

Przyczyny: substancje łatwopalne znajdujące się na stanowisku pracy. Zamknięcie się tzw. „trójkąta pożarowego” – źródło ognia, materiał palny, tlen..

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: systematyczna kontrola sprawności instalacji elektrycznej. Zachowanie wymagań bezpieczeństwa pożarowego – w tym m.in. dbanie o oznaczenie dróg ewakuacyjnych i nieumieszczanie materiałów łatwopalnych w pobliżu źródeł ciepła (ognia). Wyposażenie pomieszczeń pracy w odpowiedni sprzęt gaśniczy i prawidłowa konserwacja tego sprzętu.

7.Oparzenia ciała

Przyczyny: urządzenia stosowane w gabinecie stomatologicznym – w tym autoklawy.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: dbanie o właściwy stan techniczny urządzeń. Przestrzeganie instrukcji producenta w trakcie ich obsługi. Przestrzeganie przewidzianych zasad postępowania, gdy dojdzie do oparzenia – przede wszystkim wychłodzenie oparzonej części ciała.

8.Pyły (aerozole) i odpryski

Przyczyny: asystowanie podczas czynności lekarskich lub samodzielne wykonywanie prostych zabiegów.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: stosowanie okularów ochronnych oraz środków ochrony dróg oddechowych.

9.Hałas

Przyczyny: elektronarzędzia (urządzenia) stosowane w gabinecie stomatologicznym.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: dbanie o właściwe serwisowanie urządzeń. Stosowanie, w razie takiej konieczności, ochronników słuchu.

10.Obciążenie fizyczne – statyczne (wymuszona pozycja ciała)

Przyczyny: praca w wymuszonej pozycji ciała w trakcie współpracy ze stomatologiem oraz w trakcie samodzielnych czynności, a także źle zorganizowane stanowisko pracy biurowej – w tym komputerowe.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: dostosowanie stanowiska pracy do wymagań ergonomii. Ćwiczenia relaksacyjno-rozluźniające. W przypadku obciążenia nadgarstka, a także kręgosłupa zaleca się m.in. następujące ćwiczenie: splecione palce rąk odwracamy „na zewnątrz”, jednocześnie prostując przed siebie i w górę ramiona. Dzięki temu rozciągamy mięśnie, które w znacznym stopniu są angażowane w pracy higienistki oraz asystentki stomatologicznej, czyli zginacze kończyn górnych i kręgosłupa. W ten sposób dajemy mięśniom porcję energii i odciążamy je, a tym samym zwiększamy ich siłę i wydolność.

11.Obciążenie fizyczne – dynamiczne

Przyczyny: podnoszenie i przenoszenie zbyt ciężkich przedmiotów, w tym wyposażenia pracowni.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: przestrzeganie norm i zasad dotyczących transportu indywidualnego. Stosowanie transportu zbiorowego w razie takiej konieczności.

Wiedza o tym, że dorosła kobieta może przenosić przedmioty, których ciężar nie przekracza 12 kg w przypadku pracy o charakterze stałym i nie większe niż 20 kg przy pracy dorywczej – przy przenoszeniu ładunku do czterech razy na godzinę i maksymalnie przez cztery godziny w ciągu doby.

12.Ostrza i ostre elementy

Przyczyny: ruchome elementy elektronarzędzi, krawędzie zębów pacjentów.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: stosowanie rękawic ochronnych. Przestrzeganie przyjętych zasad we współpracy ze stomatologiem. Zapewnienie właściwie wyposażonej apteczki pierwszej pomocy.

13. Promieniowanie, m.in. ultrafioletowe i rentgenowskie

Przyczyny: sprzęt stosowany w gabinecie, m.in.: lampy do utwardzania polimerów, lampy do dezynfekcji, rentgenowskie.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: ścisłe przestrzeganie instrukcji producenta i instrukcji bezpiecznej pracy. Stosowanie środków ochrony indywidualnej.

14.Nieodpowiedni mikroklimat w pomieszczeniach

Przyczyny: zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura w pomieszczeniach, nieodpowiednia wilgotność względna.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: regulowanie właściwego mikroklimatu, m.in. poprzez kontrolę ogrzewania i dobór sprawnej wentylacji. Właściwy dobór odzieży roboczej.

15.Niebezpieczne zachowanie pacjenta

Przyczyny: odruchy bezwarunkowe wywołane strachem lub bólem, agresja.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: przestrzeganie procedur bezpieczeństwa, samokształcenie w zakresie psychologii zachowań.

16.Obciążenie emocjonalne, którego wynikiem może być stres

Przyczyny: nadmiar obowiązków, pośpiech, konflikty międzyludzkie.

Procedury bezpieczeństwa i higieny pracy: prawidłowe rozplanowanie zajęć i odpoczynku. Bieżące rozwiązywanie ewentualnych nieporozumień. Doskonalenie postaw asertywnych.

stomatologia.news.pl

Sylwia Drobik, Paulina Mintzberg-Wachowicz